'Alles vertelt een verhaal'... Is dat
een open deur?
Nee hoor. Want het is nog maar de vraag
of al die verhalen ook door iedereen kunnen worden gehoord, d.w.z.
begrepen of verstaan. Alles om ons heen fluistert ons verhalen toe
die wij doorgaans niet eens horen, druk als we zijn met onszelf, onze
problemen, of onze behoeften van het moment. 'Alles vertelt' is dan
ook figuurlijk bedoeld, zoals in: 'als deze boom kon vertellen'... De
boom van Anne Frank bijvoorbeeld, die alles 'gezien' heeft. Of de
ginkgoboom van Hiroshima die de atoomaanval overleefd heeft.
Maar wie hoort die verhalen dan wél,
en geeft ze alsnog door? Dat zijn de kunstenaars onder ons, mensen
met een bepaalde creativiteit; het vermogen om te horen of te zien
wat anderen ontgaat. Het is van alle tijden dat er mensen zijn die
een zekere gave of aanleg hebben om figuurlijke (d.w.z. niet
letterlijk-verbale) verhalen in woorden en beelden om te zetten.
Toekomstvoorspellers, sjamanen, dromenuitleggers: zij 'lezen' die
verhalen en zetten ze om in taal. Een Navaho-medicijnman leest
iemands kwaal, vraag of probleem in een zandtekening die hij daartoe
maakt. Joseph, zoon van aartsvader Jacob uit de bijbel, duidde de
dromen van de farao.
Minder indrukwekkend misschien,
speelser zijn de talloze voorbeelden van vertellers die voor kinderen
optreden, en stemmetjes geven aan knuffels of andere fantasiewezens.
Maar ik ben ervan overtuigd dat het in wezen gaat om dezelfde,
creatieve bron in ieder van ons. Het blijkt dan ook steeds weer dat
kinderen die aanleg ook hebben, en spontaan kunnen gaan
meevertellen.
En volwassenen? Die kunnen hun
'innerlijk kind' behouden hebben: 'Mij spreekt de blomme een tale',
citeren we graag de Vlaamse dichter Guido Gezelle. Hij leerde ons dat
de natuur 'spreekt' (=vertelt); maar dat geldt ook voor de dingen,
gevormd door duizenden aanrakingen van mensen: ook zij vertellen hun
verhaal. Een oud stuk gereedschap bijvoorbeeld vertelt zijn verhaal
voor wie er gevoelig voor is. Er zijn vele heldervoelenden onder ons
die jou een deel van je levensgeschiedenis kunnen vertellen aan de
hand van zo'n voorwerp dat je lang bij je gedragen hebt.
Oefening: neem het eerste voorbeeld uit
je directe omgeving waar je nu aan denkt; hou het in je hand en laat
het vertellen...
Doorgaans is een vraag die je stelt of
toch al met je meedraagt, aanleiding en verdere gids om zo'n verhaal
te kunnen vertellen. Heb je een gast, dan kan het een vorm van wat
diepergaand contact zijn om elkaar zo te vertellen, over een dierbaar
ding in je woonruimte. De kunst is, al vertellend de beelden te
vertrouwen die bij je opkomen, je intuïtie daarbij te laten spreken
en zo een lijn te gaan zien...
Een bijzondere vorm van dit intuïtieve,
vertellend duiden maak ik af en toe mee als mijn partner, Dorine
Haveman, een bloemen-reading voor iemand doet, aan de hand van de
foto van een bloem. De vraagsteller is door een bloem in zijn/haar
omgeving getroffen, maakte er een foto van en stuurde deze op. De
vraag die de inzender bezig houdt kan erbij gevoegd zijn, maar mag
ook impliciet gebleven zijn. Het gegeven dat juist deze foto
zó gemaakt is, en opgestuurd, impliceert de vraag. Ik vraag haar om
voorbeelden. Dorine:
“Wanneer ik van iemand een foto van
een bloem krijg, weet ik dat deze bloem de inzender spiegelt. De
bloem spiegelt het heden, geeft een venster op het verleden en een
blik op een mogelijke toekomst. Zo’n bloem toont zich een
bondgenoot, heeft geen oordeel, maar steunt de inzender met de
positieve, zachte kracht van hun ontmoeting. Hiervan heb ik
voorbeelden genoeg. Een zee-aster, gefotografeerd op Rottumeroog,
bemoedigde een vrouw meer aandacht te geven aan haar gevoel. Hij
bevestigde haar idee dat ze alleen stond in haar interesses en
ontwikkeling, maar vertelde haar ook dat dit niet veel langer meer
zou duren. Haar naasten stonden op het punt eenzelfde ontwikkeling
mee te maken als zij. De zee-aster drukte haar op het hart dat zij nu
voor zichzelf even zorgvuldig en aandachtig moest zijn als voor een
ander. Dat ze daar ook tijd voor mocht uittrekken. Een pioenroos liet
een vrouw zien hoe ze in een verwarrende tijd leeft waar de heftige
tegengestelde gevoelens elkaar snel afwisselen. Ook hielp het verhaal
dat deze pioenroos haar vertelde haar zichzelf meer te beschermen en
te beschutten, en meer aan haar eigen behoefte aan rust toe te geven.
Speenkruid vertelde een vrouw dat zij er goed aan had gedaan te
ontstijgen aan al te heftige emoties. Haar kinderen waren uit huis
gegaan, en ook had zij haar baan verloren. De bloem complimenteerde
haar dat zij haar negatieve gevoel had losgelaten en nu veel meer
vertrouwde op haar gezonde verstand en gevoel voor redelijkheid”.
Zijn bloemen altijd lief en aardig?
“Een bloem kan ook confronteren: een
klaproos liet zien hoezeer vrienden altijd klaar stonden voor iemand
die dat niet opmerkte, of daar eigenlijk nooit over sprak. Dat
gesprek is er toen natuurlijk wel gekomen. Ook kan een bloem aandacht
vragen voor een lichamelijk probleem. Een hibiscus met een bijzondere
kleur vroeg aandacht voor de ogen, waar iets mee aan de hand was.
Het is heel bijzonder wat een bloem die
eenmaal de aandacht heeft gevangen, vertellen kan. Hij spiegelt
gedachten, bezigheden, omstandigheden, emoties, gezondheid,
levenshouding en levensgeschiedenis. Maar daarbij zijn deze
ontmoetingen toch vooral een steun en geven helderheid, extra energie
en inzicht... Is het niet wonderlijk dat de bloemen in je directe
omgeving zo met je meeleven?”
Ja, denk ik dan, maar wel met dank aan
de bloementolk!
